Srbija
Srbija država na Balkanu
Srbija
je država u jugoistočnoj Evropi, na Balkanskom poluostrvu i Panonskoj
niziji. U njen sastav ulaze i dve autonomne pokrajine Vojvodina i
Kosovo i Metohija. Srbija se graniči na severu sa Mađarskom, na istoku
sa Rumunijom i Bugarskom, na jugu sa Albanijim i Makedonijom, a na
zapadu sa Crnom Gorom, Bosnom i Hercegovinom i Hrvatskom. Glavni grad
je Beograd.
Istorija Srba i nastanak srpske države
Prve informacije o srpskoj državi potiču
iz VII veka i vezuju se za dinastiju Vlastimirovića. Osnivač
srednjevekovne srpske države je Stefan Nemalja, veliki srpski župan.
Pod Stefanom Prvovenčanim Srbija postaje kraljevina 1220. godine, a
1346. godine prerasta u carstvo, pod Stefanom Dušanom. U periodu od
1459. do 1804. je bila pod vlašću Osmanlijskog carstva.
1804.
godine srpski narod počinje svoju borbu za oslobođenje od Osmanlija i
počinje stvaranje moderne države pod vođstvom Đorđa Petrovića zvanog
Karađorđe. Borba za savremeno društvo i nacionalnu državu trajala je
skoro tri decenije i okončala se donošenjem Sretenjskog ustava 15.
februara 1835.godine. Posle 1918. Srbija je kao osnivač, bila deo
Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, kasnije Jugoslavije. Od 1992.
godine, posle raspada SFRJ sve do 2003. Srbija je činila, zajedno sa
Crnom Gorom - Saveznu Republiku Jugoslaviju. Od 2003. do 2006. Srbija
je bila sastavni deo Državne zajednice Srbija i Crna Gora, a
proglašenjem crnogorske nezavisnosti je i sama ponovo postala
samostalna država.
Površina, reljef i stanovništvo Srbije
Srbija pokriva površinu od 88.361
km². Reljef je raznovrsan. Značajan deo Srbije je u ravnicama i nižim
brdima osim juga koji je planinski. Klima je takođe raznovrsna. Sever
ima kontinentalnu klimu (hladne zime i vruća leta), centralna oblast je
kombinacija kontinentalne i mediteranske klime, a jug ima kontinentalnu
i planinsku klimu. Kroz Srbiju teče reka Dunav, važan plovni pravac
koji povezuje srednju Evropu sa Crnim morem. Pored Dunava, plovne reke
su: Sava, Morava i Tisa.
Teritorijalna struktuta i podeljenost Srbije
Srbija obuhvata Centralnu
Srbiju i dve pokrajine Vojvodinu na severu sa glavnim gradom Novim
Sadom i Kosovo i Metohiju na jugu sa glavnim gradom Prištinom. Deo
teritorija Srbije, koji se nalazi izvan teritorija autonomnih pokrajina
naziva se Centralna Srbija. Međutim, Centralna Srbija ne predstavlja
posebnu administrativno-upravnu jedinicu i direktno je podređena
republičkim vlastima. Pored toga, celokupna teritorija Srbije je
podeljena na 29 okruga i teritoriju grada Beograda. Na području
autonomne pokrajine Vojvodine nalazi se 7 okruga, na području autonomne
pokrajine Kosovo i Metohija 5, dok se na području Centralne Srbije
nalazi 17 okruga i teritorija grada Beograda. Svaki okrug se sastoji od
nekoliko opština.
Kosovo i Metohija
Područje Kosova i Metohije nalazi se pod upravom
misije ujedinjenih nacija. Zvanična sredstva plaćanja su dinar i evro,
a misija ujedinjenih nacija - UNMIK sakuplja poreze i upravlja
budžetom, a deo nadležnosti je prenela na vladu Kosova. Referendum o
nezavisnosti Crne Gore održaće se u toku 2007. godine.
Etnička struktura Srbije
Prema
popisu iz 2002. godine, koji ne uključuje Kosovo i Metohiju, Srbija ima
7.498.001 stanovnika. Srbi čine većinu od 82,86% stanovništva, slede
Mađari 3,91%, Bošnjaci 1,82%, Romi 1,44%, Jugosloveni 1,08% i Hrvati
0,94%. Zvanični jezik je srpski. Najbrojnija religija je pravoslavna.
Himna Republike Srbije je ujedno i stara himna nekadašnje Kraljevine
Srbije "Bože pravde", uz unekoliko promenjen tekst. Grb Republike
Srbije je grb iz doba Kraljevine Srbije iz 1882. godine i sadrži
dvoglavog belog orla sa crvenim štitom na grudima na kome se nalazi
beli krst sa četiri ocila (srpski krst), a iznad glava orla se nalazi
kruna loze Nemanjića. Republika Srbija ima Narodnu zastavu koja je
trobojka sa vodoravno položenim bojama: crvenom, plavom i bijelom.
Pored narodne, postoji i Državna zastava koja je u osnovi ista kao i
narodna s tim što na plavom polju stoji i mali grb Republike Srbije.
Srpska
privreda je bila u kolapsu početkom devedesetih godina XX veka. Srbiji
su uvedene opšte sankcije Saveta bezbednosti UN 1992. godine. Sankcije
su u potpunosti ukinute 2005. godine. Osnovu privrede čini
poljoprivreda i industrija. Najveći ratarski kraj je Vojvodina, gde se
gaji žito, kukuruz, suncokret i soja i u manjoj meri povrtarske
kulture. Najpoznatiji krompir je iz Ivanjice, paprika iz Leskovca, a
kupus iz Futoga. Šumadija je poznata po voćarstvu, Vršac i Župa po
vinogradima. Stočarstvo je razvijeno u Raškoj i u istočnoj Srbiji.
Metohija je plodna žitnica. Kosovo je najveće nalazište lignita u
Evropi. Homoljske planine su nalazište bakra. Severni deo Banata je
bogat naftom i zemnim gasom/plinom. Srpska privreda prolazi kroz proces
tanzicije i privatizacije i suočava se sa brojnim problemima. Najveći
su visoka nezaposlenost i visoka inflacija. Stopa nezaposlenosti u
Srbiji je 18%, a stopa inflacionog rasta 13.7%. Glavni ekonomski
partneri Srbije su bivše sovjetske i istočnoevropske republike,
Evropska unija (najviše Njemačka i Italija), Republika Srpska i
Republika Makedonija. Najveći gradovi Srbije su: Beograd (1.136.786),
Novi Sad (215.600), Priština (200.000), Niš (173.400), Kragujevac
(146.000), Prizren (121.000) i Subotica (99.500).