Evolucija Sunčevog sistema
Sunčev
sistem je jedini istraženi planetarni sistem i o njemu se ne zna
dovoljno da bi se mogao sačiniti tačan model njegovog postanka i
evolucije. Sa razvojem nauke razvijala se i naša predstava o nastanku
Sunčevog sistema. Hipoteze o postanku Sunčevog sistema se mogu podeliti
u tri grupe:
-hipoteze hladne magline
-sudarne hipoteze i
-hipoteze vruće magline.
Obrazovanje
Sunčevog sistema počelo je pre pet milijardi godina od oblaka kosmičke
materije, gravitacionim sažimanjima. Po hipotezi hladna maglime Kanta i
Laplasa prati se samo učinak gravitacione sile, u oblaku niske
temperature. Sažimanje i rotacija (čije poreklo po ovom modelu nije
jasno) dovode do formiranja rotirajućeg diska sa temperaturom koja u
centru iznosi 15 miliona stepeni. Početkom nuklearne sinteze prestaje
dalje sažimanje, a laki gasovi iz okoline formirane zvezde bivaju
oduvani ka periferiji oblaka. Daljom fragmentacijom nastaju
protoplanete, a daljom evolucijom planete sa satelitima.
Sudarnom
hipotezom Džins početkom dvadesetog veka pokušava da objasni pre svega
rotaciju i revoluciju. Polazi se og sličnosti kretanja zvezda i
kretanja molekula, a blizak prolazak jedne zvezde pored druge se smatra
sudarom. Međusobno dejstvo gravitacionih sila izvlači materiju iz obe
zvezde, a od nje se formiraju planete. Time se lako objašnjavaju
položaji ravni planetnih kretanja i smerovi rotacije i revolucije, kao
i poreklo rotacije Sunca. Najveći nedostatak ove hipoteze je krajnje
mala verovatnoća takvog događaja.
Alfven unosi sasvim nov
pristup problemu. Njegova teorija, razvijena pomoću rezultata
magneto-hidrodinamike, razmatra gravitacioni kolaps oblaka plazme i
prašine. Prilikom formiranja zvezde sa planetama, bitnu ulogu u
nastanku Sunčevog sistema sa osobinama koje danas uočavamo odigralo je
magnetno polje u prvobitnom oblaku plazme.